Przewodnik po czeskim rynku

1. Wstęp

Republika Czeska należy do najważniejszych partnerów handlowych dla Polski. Co prawda pomimo niewielkich rozmiarów terytorialnych Republika Czeska za ostatnich dziesięć lat plasowała się zawsze w pierwszej piątce największych importerów i eksporterów Rzeczypospolitej Polskiej. W dodatku Republika Czeska z punktu widzenia produktu krajowego brutto na obywatela należy do najbogatszych krajów, które w 2004 roku przystąpiły do Unii Europejskiej. Należy tutaj również nadmienić, ze zdobycie rynku czeskiego ułatwia również wejście na rynek słowacki ze względu na wspólne z przeszłości państwo.
Zważając na powyższe wejście na rynek czeski jest dla polskich przedsiębiorców bardzo korzystny. Niniejszy przewodnik ma ułatwić Państwu poruszanie się po tym rynku oraz przekazać podstawowe informacje niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Republiki Czeskiej. Informacje staraliśmy się podawać w miarę możliwości zwięźle i lapidarnie, gdyż zdajemy sobie sprawę z tego, ze dla przedsiębiorców czas jest największym bogactwem.

2. Podstawowe dane o Republice Czeskiej

Republika Czeska jest państwem środkowoeuropejskim, która graniczy na zachodzie z Republiką Federalną Niemiec (długość granicy wynosi 819 km), na północy z Rzeczpospolitą Polską (796 km), na południu z Republiką Austrii (460 km) oraz ze wschodu z Republiką Słowacji (252 km). Aktualny przebieg granicy czesko-słowackiej został ustalony na mocy porozumienia międzyrządowego w 1997 roku. Od 2004 roku Republika Czeska jest członkiem Unii Europejskiej, co uprościło przekraczanie granic i zlikwidowało kontrole celne. 21 grudnia 2007 roku Republika Czeska została członkiem sfery Schengen co umożliwia przekraczanie granic państwowych w zasadzie bez kontroli.
Republikę Czeską zamieszkuje 10.578.820 obywateli (stan na 1.1.2017 roku), zaś powierzchnia wynosi 78.866 km2. Gęstość zaludnienia to 134 obywatel na km2. Stolicą jest Praga. Językiem urzędowym jest język czeski, urzędy państwowe i samorządowe dopuszczają również język słowacki. Język polski ma status języka mniejszości narodowych i jest używany w większości gmin na terenie Zaolzia.
Administracyjnie jest Republika Czeska podzielona na 14 województw (po czesku kraje): Województwo Pilzeńskie, Karlowarskie, Usteckie, Południowo-czeskie, Środkowo-czeskie, Libereckie, Hradeckie, Pardubickie, Wysoczyna, Południowo-morawskie, Ołomunieckie, Zlińskie i Morawsko-śląskie oraz Miasto Stołeczne Praga.
Republika Czeska jest republiką o ustroju demokracji parlamentarnej. Najwyższą władze ustawodawczą jest dwuizbowy parlament, który składa się z Izby Poselskiej (200 posłów) i Senatu (81 senatorów). Władzę wykonawczą zaś sprawuje Rząd i Prezydent.
Republika Czeska jest członkiem również licznych organizacji międzynarodowych, wśród których należy wymienić: Unię Europejską (od 2004 roku), NATO (od 1999 roku), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD (od 1995 roku), Rada Europy (od 1991 roku jeszcze jako Czechosłowacja, zaś od 1993 roku jako Republika Czeska), Światowa Organizacja Handlu WTO (od 1995 roku), Grupa Wyszehradzka (od roku 1991 jako Czechosłowacja, zaś od 1993 roku jako Republika Czeska), Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

3. Sytuacja gospodarcza

Wprowadzenie historyczne.
Po pierwszej wojnie światowej w wyniku rozpadu Monarchii Austro-Węgierskiej powstała w 1918 roku Czechosłowacja. Państwo to składało się z terenów dzisiejszej Republiki Czeskiej, Republiki Słowackiej oraz Podkarpackiej Ukrainy. Teren dzisiejszej Republiki Czeskie był w okresie dwudziestolecia międzywojennego bardzo dobrze gospodarczo rozwinięty, ponieważ większość zakładów przemysłowych (około 70%) Monarchii Austro-Węgierskiej znajdowało się właśnie na tych terenach. Gwałtowny rozwój przemysłu na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej był spowodowany wieloma czynnikami. Wśród najważniejszych czynników należy wymienić dogodne położenie pomiędzy Niemcami i Austrią, bogate zasoby naturalne (w szczególności węgiel), najgęściej zaludnione tereny w ramach Monarchii itd. W okresie międzywojennym powstają znane w ówczesnej Europie spółki, takie jak zakłady Škoda (zakłady zbrojeniowe i produkcja samochodów), ČKD (przemysł maszynowy) oraz Baťa (zakład produkujący buty). Natomiast tereny dzisiejszej Republiki Słowackiej i Podkarpackiej Ukrainy były słabo gospodarczo rozwinięte i przeważało tam rolnictwo. Jednakże w tym okresie Czechosłowacja należała do najlepiej rozwiniętych krajów ówczesnej Europy.`
Po II wojnie światowej i przejęciu władzy przez komunistów doszło do radykalnych zmian gospodarczych. Wszystkie przedsiębiorstwa zostały upaństwowione i gospodarka zaczęła być centralnie sterowana. Ten model gospodarczy doprowadził do utraty konkurencyjności i Czechosłowacja przestała należeć do najlepiej rozwiniętych państw gospodarczych Europy.
Po upadku władz komunistycznych w 1989 roku doszło do przekształcenia gospodarki centralnie sterowanej na gospodarkę wolnorynkową. Przedsiębiorstwa państwowe zostały zwrócone swoim dawnym właścicielom lub zostały sprywatyzowane czeskimi przedsiębiorcami np. (ČKD) albo sprzedane inwestorom zagranicznym (Browary Pilźnieńskie, Skoda Auto). Od upadku ustroju komunistycznego Republika Czeska skutecznie odrabia dystans do wysoko rozwiniętych krajów Europy Zachodniej.

Rozwój gospodarczy Republiki Czeskiej.
Dla rozwoju gospodarczego Republiki Czeskiej bardzo pozytywny wpływ miało przystąpienie w 2004 roku do Unii Europejskiej. Czeski PKB na jednego obywatele „per capita” wynosił w 2016 roku 85% średniej Unii Europejskiej. Dla porównania polskie PKB per capita wynosiło w tym okresie 70% średniej Unii Europejskiej, zaś słowackie 77% średniej unijnej.
Warto tutaj nadmienić, że w odróżnieniu od Polski, Republika Czeska w czasie kryzysu finansowego w 2008 roku wpadła do recesji i zaliczyła spadek wartości PKB w 2009 roku o 4,7%, w roku 2012 spadek o 1% i w 2013 roku spadek o 0,9%.
Od roku 2014 gospodarka Republiki Czeskiej rozwija się dobrze i zalicza każdoroczny przyrost PKB. Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego w 2017 roku PKD Republiki Czeskiej wzrosło o 4,7%, zaś wartość czeskiego PKB wynosi około 5,05 biliona czeskich koron, co w przeliczeniu na jednego obywatela daje około 35.200$. ´Mimo wysokiej inflacji wynoszącej w roku 2022 dokładnie 15,1 a w lutym 2023 wynosiła 16,2% Mimo wysokiej inflacji stopa bezrobocia jest najniższa w UE. Urząd Pracy Republiki Czeskiej zarejestrował łącznie 283 059 osób ubiegających się o pracę w dniu 31 stycznia 2023 r., co jest o 11 256 więcej niż w grudniu 2022 roku i o 15983 osób więcej niż w roku 2022. Udział bezrobotnych wzrósł w roku 2023 o 0,3 % do 3,9% populacji.

Stopa bezrobocia w Czechach od dawna jest najniższa w Unii Europejskiej, w 2021roku wyniosła ona 2,8%. Najwyższe wartości w UE odnotowały Grecja (14,7%) i Hiszpania (14,8%). Średnia UE-27 w tym roku wyniosła 7,0%.

Podstawowe dane ekonomiczne Republiki Czeskiej:

Wartość PKB

5,05 biliona CZK (2017 rok)

Wzrost PKB

4,7% (2017 rok)

PKB per capita

35.200$ (2017 rok)

PKB według sektora gospodarki

Usługi 60%, przemysł 38%, rolnictwo 2% (2013 rok)

Inflacja

2,3% (2017 rok)

Bezrobocie

2,2% (marzec 2018)

Dług publiczny

37,2% PKB (2015 rok)


Oprócz wyżej wymienionych danych zasadniczymi wskaźnikami kondycji ekonomicznej państwa stanowi handel zagraniczny. Od 2004 roku Republika Czeska ma aktywne saldo wymiany zagranicznej. W 2016 roku całkowite obroty wymiany międzynarodowej wynosiły 276.276 milionów EURO (z tego eksport 147.004 milionów EURO, zaś import 129.272 milionów EURO, co przedstawia dodatnie saldo w wysokości 17.732 milionów EURO). W tym samym roku Republika Czeska eksportowała do Polski towaru o wartości łącznej 8.475 milionów EURO oraz importowała do Czech towaru o wartości 10.686 milionów EURO, co przedstawia saldo w wysokości 2.210 milionów EURO na korzyść Rzeczypospolitej Polski.

Handel zagraniczny Republiki Czeskiej w 2016 roku:

Całkowity obrót

276.276 milionów EURO

Obrót z UE 28

209.693 milionów EURO (75,9%)

Obrót z krajami EURO – UE 19

161.503 milionów EURO (58,5%)

Poza Unię Europejską

66.583 milionów EURO (24,1%)

Chiny

17.711 milionów EURO (6,4%)

Francja

11.696 milionów EURO (4,2%)

Niemcy

81.780 milionów EURO (29,6%)

Polska

19.162 milionów EURO (6,9%)

Austria

9.981 milionów EURO (3,6%)

Słowacja

18.828 milionów EURO (6,8%)

Federacja Rosyjska

5.885 milionów EURO (2,1%)

Całkowity eksport

147.004 milionów EURO

Eksport do UE – UE 28

122.948 milionów EURO (83,6%)

Eksport do krajów EURO – EU 19

95.804 milionów EURO (65,2%)

Eksport poza Unię Europejską

24.056 milionów EURO (16,4%)

Chiny

1.734 milionów EURO (1,2%)

Francja

7.604 milionów EURO (5,2%)

Niemcy

47.597 milionów EURO (32,4%)

Polska

8.476 milionów EURO (5,8%)

Austria

6.231 milionów EURO (4,2%)

Słowacja

12.257 milionów EURO (8,3%)

Federacja Rosyjska

2.782 milionów EURO (1,9%)

Całkowity import

129.272 milionów EURO

Import z UE – UE 28

86.745 milionów EURO (67,1%)

Import z krajów EURO – EU 19

65.699 milionów EURO (50,1%)

Import z krajów poza Unię Europejską

42.527 milionów EURO (32,9%)

Chiny

15.977 milionów EURO (12,4%)

Francja

4.091 milionów EURO (3,2%)

Niemcy

34.183 milionów EURO (26,4%)

Polska

10.686 milionów EURO (8,3%)

Austria

3.750 milionów EURO (2,9%)

Słowacja

6.571 milionów EURO (5,1%)

Federacja Rosyjska

3.103 milionów EURO (2,4%)

Całkowite saldo (bilans) Republiki Czeskiej

+ 17.732 milionów EURO

Saldo UE – UE 28

+ 36.203 milionów EURO

Saldo UE – UE 19

+ 30.104 milionów EURO

Saldo z krajami poza Unię Europejską

- 18.471 milionów EURO

Chiny

- 14.243 milionów EURO

Francja

+ 3.513 milionów EURO

Niemcy

+ 13.414 milionów EURO

Polska

- 2.210 milionów EURO

Austria

+ 2.481 milionów EURO

Słowacja

+ 5.686 milionów EURO

Federacja Rosyjska

- 321 milionów EURO

Z wyżej wymienionej tabelki wynika, że z punktu widzenia całkowitych obrotów, Polska jest dla Republiki Czeskiej drugim najważniejszym partnerem handlowym. Jednakże do pierwszych Niemiec znacząco traci i wyprzedza nieznacznie Chiny. Pod względem eksportu i importu Polska była dla Republiki czeskiej trzecim partnerem handlowym. W czeskim eksporcie do Polski największy udział mają produkty przemysłu samochodowego i maszynowego, przemysłu chemicznego oraz wyroby metalurgiczne. W polskim eksporcie do Czech dominują produkty przemysłu elektromaszynowego, dalej samochodowego, wyroby metalurgiczne (chodzi głównie o wyroby ze stali, żelaza i miedzi), następnie wyroby chemiczne oraz artykuły rolno – spożywcze (12%).
Największymi polskimi inwestorami na rynku czeskim są PKN ORLEN S.A. (właściciel 94% akcji czeskiego koncernu petrochemicznego Unipetrol a.s.), mBANK S.A. (właściciel oddziału zagranicznego mBANK S.A., oddział zagraniczny w Czechach świadczący usługi bankowe), MASPEX S.A. (zakup jednego z największych producentów napojów i soków w Republice Czeskiej), SYNTHOS S.A. (zakup czeskiej firmy chemicznej Kaučuk a.s. z siedzibą w Kralupach nad Wełtawą), MOKATE S.A. (zakup spółki Zlatý Dukát, który jest największym czeskim producentem herbat). Oprócz tego należy tutaj wspomnieć o polskich firmach z branży odzieżowej, obuwniczej i meblarskiej. Chodzi tutaj głównie o CCC, markę Reserved, Alpinus, Kler itd.
Największymi czeskimi inwestorami na rynku polskim są ČEZ a.s. (największy czeski producent energii elektrycznej, który zakupił elektrownię „Skawina” oraz elektrociepłownię Elcho), Penta Investment a.s. (czeska grupa inwestycyjna, która w Polsce prowadzi zakłady bukmacherskie Fortuna, sieć aptek Dr. Max), EPH a.s (czeski holding energetyczny, który dokonał zakupu kopalni SILESIA), Kofola a.s (największy czeski producent napojów bezalkoholowych, który w Kutnie zbudował fabrykę produkującą napoje), Třinecké železárny a.s. / Huta Trzyniecka a.s. (jedna z największych czeskich hut, która dokonała zakupu spółki Metalurgia Radomsko).

4. Sposoby prowadzenia działalności gospodarczej w Republice Czeskiej

4.1. Wprowadzenie – pojęcie „przedsiębiorcy” definiuje art. 420 ustawy nr 89/2012 Dz.U., kodeks cywilny (dalej tylko „kodeks cywilny”). Zgodnie z przytoczonym artykułem „Ten, kto samodzielnie na własny rachunek i odpowiedzialność wykonuje działalność zarobkową jako osoba prowadząca działalność gospodarczą lub w inny podobny sposób o charakterze stałym i w celu osiągnięcia zysku uważany jest za przedsiębiorcę”. Przedsiębiorcę zatem cechuje działalność, która ma charakter stały (nie jest wykonywana sporadycznie – art. 10 ust. 3 ustawy nr 586/1992 Dz.U., o podatku dochodowym), samodzielny, na własny rachunek, na własną odpowiedzialność w celu osiągnięcia zysku.
Zgodnie z powyższym przepisem przedsiębiorcami są osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (po czes. osoba samostatně výdělečně činná), wpisana do ewidencji działalności prowadzonego przez wydział gospodarczy (po czes. živnostenský rejstřík), jak i osoby prawne, które oprócz wpisu do ewidencji działalności gospodarczej wydziału gospodarczego zapisane są również w rejestrze handlowym (po czes. obchodní rejstřík) prowadzonego przez właściwy miejscowo sąd okręgowy.
Sprawy związane z procedurami i prowadzeniem działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i prawne normuje przede wszystkim ustawa nr 455/1991 Dz.U., o działalności gospodarczej (po czes. Živnostenský zákon). Oprócz tego sposób funkcjonowania osób prawnych reguluje jeszcze ustawa nr 90/2012 Dz.U., kodeks spółek handlowym (po czes. Zákon o obchodních korporacích).

4.2. Sposób prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy nr 455/1991 Dz.U., o działalności gospodarczej – warto tutaj podkreślić, ze przepisy powyższej ustawy odnoszą się zarówno do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jak i do osób prawnych (spółek prawa handlowego). Zgodnie z tymi przepisami przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą na terenie Republiki Czeskiej, jeżeli uzyska do tego stosowne zezwolenia lub uprawnienia.
Ustawa o prowadzeniu działalności gospodarczej ze względu na sposób uzyskania uprawnień wyróżnia dwa podstawowe rodzaje działalności gospodarczej:
- działalności zgłaszane – prawo do prowadzenia takiej działalności powstaje w wyniku jej zgłoszenia i wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez wydział gospodarczy,
- działalności koncesjonowane - prawo do prowadzenia takiej działalności powstaje w wyniku wydania decyzji administracyjnej w postaci udzielenia koncesji. Do uzyskania zgody na prowadzenie tego typu działalności oprócz posiadania gwaranta w postaci osoby fizycznej konieczne jest uzyskanie koncesji. Przykładem działalności koncesyjnej jest handel z alkoholem, prowadzenie zakładu pogrzebowego, prowadzenie biura podróży, transportu samochodowego drogowego itd. Sprawy związane z działalnościami koncesyjnymi zostały uregulowane w załączniku nr 3 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej.
Działalności zgłaszane ustawa dalej dzieli na:
- działalności wolne (nieregulowane) – chodzi tutaj o 80 rodzai działalności, które wymienione są w załączniku nr 4 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej. Do wykonywania takich działalności należy spełnić tylko warunki ogólne, nie są potrzebne kwalifikacje zawodowe. Działalności te są ustawowo nazwane jako „Produkcja, handel i usługi niewymienione w załącznikach 1 do 3 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej”. Przykładem takich działalności są np sprzedaż hurtowa i detaliczna, pośrednictwo w handlu, usługi fotograficzne, usługi związane z zakwaterowaniem itd.
- działalności rzemieślnicze – uregulowane są w załączniku nr 1 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej. Warunkiem do wykonywania tego typu działalności jest uzyskanie specjalnych uprawnień w średnich szkołach zawodowych (po czes. výuční list) lub stosowna praktyka w danym lub pokrewnym kierunku. Przykładem takich działalności są: rzeźnik, murarz, blacharz, hydraulik, elektryk, cieśla itd.
- działalności wiązane – uregulowane są w załączniku nr 2 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej. Warunkiem do wykonywania tego typu działalności są tzw. kompetencje zawodowe (po czes. odborná způsobilost), co oznacza, że osoba taka posiada odpowiednią wiedzą (wykształcenie) oraz umiejętności. Przykładem takiej działalności jest świadczenie usług związanych z prowadzeniem księgowości; usługi projektowe w budownictwie; usługi budowlane, remontowe; rewaloryzację zabytków; przewodnictwo wysokogórskie; usługi geodezyjne.

4.3. Założenie działalności gospodarczej w Republice Czeskiej – działalność gospodarczą zakłada się w Czechach w wydziale gospodarczym, który to znajduje się prawie we wszystkich urzędach miejskich. Działalność gospodarczą można załatwić w którymkolwiek wydziale gospodarczym, ponieważ nie trzeba już dotrzymywać właściwości miejscowej tych wydziałów. Działalność gospodarczą może w Czechach założyć obywatel Republiki Czeskiej lub obcokrajowiec. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej osoba fizyczna lub prawna, która nie ma miejsca zamieszkania na terenie Republiki Czeskiej, może na terenie Czech prowadzić działalność gospodarczą na takich samych warunkach jak podmiot czeski, chyba ze szczegółowe przepisy prawne stanowią inaczej. Obywatele i osoby prawne krajów członkowskich Unii Europejskiej mają co do zasady takie same prawa jak podmioty czeskie.
Osoba fizyczna czy prawna, która chce prowadzić działalność gospodarczą musi spełnić warunki wynikające z ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej. W przypadku działalności wolnej należy spełnić tylko warunki ogólne, natomiast w przypadku działalności rzemieślniczej, wiązanej czy koncesyjnej oprócz warunków ogólnych należy spełnić również warunki szczególne.
Ogólne warunki prowadzenia działalności gospodarczej uregulowane są w art. 6 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej, którymi są:
a) pełna zdolność do czynności prawnych
b) niekaralność (za osobę niekaraną nie uważa się osoby skazanej za przestępstwo popełnione umyślnie związane z działalnością gospodarczą).
Jak już zostało napisane powyżej do zgłoszenie działalności gospodarczej wolnej wystarczy spełnieniu wyżej opisanych warunków ogólnych.
Jeżeli natomiast osoba chce wykonywać działalności gospodarcze rzemieślnicze, wiązane i koncesyjne to oprócz spełnienia warunków ogólnych musi jeszcze spełnić warunki szczególne, które to opisane są w art. 7 ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz we właściwych załącznikach do tejże ustawy. Chodzi tutaj o stosowne uprawnienia (výuční list) i praktyka (w przypadku działalności rzemieślniczej) oraz wiedzę (wykształcenie) i doświadczenie zawodowe (w przypadku działalności wiązanej) czy koncesję (w przypadku działalności koncesjonowanej). Jeżeli osoba fizyczna, która ubiega się o uprawnienie do wykonywania działalności gospodarczej, a nie spełnia tych warunków szczegółowych, ma prawo do ustanowienia swojego gwaranta zawodowego, który takie warunki spełnia. W przypadku obywatela polskiego prowadzącego działalność gospodarczą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej do uznania rzemieślniczych kwalifikacji zawodowych konieczne jest udowodnienie 6-letniej praktyki zawodowej. Zazwyczaj udowodnienie przebiega na podstawie przekazania faktur – po jednej za każdy kwartał.
Przy zakładaniu działalności gospodarczej należy powiadomić urzędnika wydziału gospodarczego, żeby o otworzeniu działalności gospodarczej poinformował Zakład Ubezpieczeń Socjalnych (czeski odpowiednik polskiego ZUSu) i właściwą ubezpieczalnię, w przeciwnym razie będzie musiał tego dokonać podmiot sam, a to do 8 dni od zarejestrowania działalności.
Posiadanie stosownych uprawnień do wykonywania działalności gospodarczych wykazuje się odpisem z ewidencji działalności gospodarczej (po czes. výpis ze živnostenského rejstříku).

4.4. Rodzaje spółek prawa handlowego - czeska ustawa nr 90/2012 Dz.U., o spółkach handlowych wyróżnia dwa rodzaje spółek, a mianowicie spółki kapitałowe i spółki osobowe. Do spółek osobowych należą spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (po czes. společnost s ručením omezeným) oraz spółka akcyjna (po czes. akciová společnost), zaś do spółek osobnych zaliczamy spółkę komandytową (po czes. komanditní společnost) oraz spółkę jawną
(po czes. veřejná obchodní společnost). Oprócz powyższych czeskie prawo zna jeszcze następujące rodzaje spółek: spółdzielnie (po czes. družstva) oraz tzw. paneuropejskie formy, które normuje Rozporządzenie WE nr 2157/2001 i Dyrektywa WE nr 2001/86. Do tzw. paneuropejskich form należy: spółka europejska (po czes. evropská společnost), europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych (po czes. evropské hospodářské zájmové sdružení), spółdzielnia europejska (po czes. evropská družstevní společnost).
Najczęstszą formą prowadzenia działalności w Czechach jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W Czechach nie jest praktyką tak, jak w Polsce, żeby duże zakłady pracy były prowadzone na działalność gospodarczą. W zasadzie działalność gospodarcza w Czechach jest wykorzystywana przy jednoosobowym prowadzeniu działalności, w szczególności przez rzemieślników, tłumaczy itd. Czeska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może mieć jednego wspólnika i nie wiąże się to automatycznie z opłacaniem ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi jedną koronę, jednakże zalecamy wpłacenie wyższej kwoty, gdyż w razie rejestracji spółki do podatku VAT, urząd skarbowy może żądać przedstawienia środków przeznaczonych do prowadzenia działalności. Wpłacenie niskiego kapitału zakładowego może również skutkować odpowiedzialnością osobistą prezesa zarządu w przypadku upadłości spółki. W Czechach idealnym kapitałem zakładowym jest kwota w okolicach 100 tysięcy koron (około 16 tysięcy złotych). Odpowiedzialność wspólnika za długi spółki jest ograniczona do wysokości nie spłaconego kapitału zakładowego spółki. Zapłacenie kapitału zakładowego może również przebiec wniesieniem wkładu niepieniężnego, który jednakże musi zostać wyceniony przez biegłego sądowego. Co do zasady założenie spółki trwa do 10 dni. W jeden dzień jest możliwe załatwienie wszystkich formalności: zgromadzenie wspólników u notariusza i podpisanie umowy spółki, załatwienie w banku konta do uiszczenia kapitału zakładowego oraz wpisanie działalności gospodarczych w wydziale gospodarczym urzędu miejskiego – lista wolnych działalności gospodarczych, które nie wymagają żadnych dodatkowych pozwoleń znajduje się w załączniku.
Alternatywą do zakładania nowej spółki może być zakup tzw. ready-made spółki, tzn. założonej już spółki. Chodzi o spółkę, która jest wpisana do rejestru handlowego, ma nazwę siedzibę i REGON i w pełni spłacony kapitał zakładowy. Spółka taka nie prowadzi żadnej rzeczywistej działalności handlowej i została założona w celu jej sprzedaży klientowi.
Najwyższym organem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zgromadzenie wspólników, które musi się odbyć przynajmniej raz do roku. Zgromadzenie wspólników zwołuje prezes zarządu (po czes. jednatel) i mogą w nim wziąć udział wszyscy wspólnicy. Do jego kompetencji należy m.in. zaakceptowanie sprawozdania finansowego, zmiana umowy spółki, odwołanie i mianowanie nowego prezesa zarządu.
Za kierowanie i zarządzanie spółka odpowiedzialny jest prezes zarządu (po czes. jednatel).
Najbardziej pracochłonną czynnością po założeniu spółki jest zgłoszenie spółki do podatku od towarów i usług (VAT). Urzędowi skarbowemu należy opisać, czym spółka będzie się zajmować oraz udowodnić faktyczne rozpoczęcie działalności handlowej, które zgodnie z ustawą nr 235/2004 Dz.U., o podatku od towarów i usług oznacza przynajmniej, że spółka zaczęła się zwracać do swoich potencjalnych dostawców i odbiorców. Większość firm udowadnia rozpoczęcie działalności handlowej za pomocą e-maili z potencjonalnymi dostawcami i odbiorcami. Z e-maili musi wynikać tzw. komunikacja handlowa, tzn. z dostawcą należy rozmawiać np o jego ofercie, zaś do odbiorcy należy kierować przynajmniej zapytanie, czy nie byłby zainteresowany naszymi produktami czy usługami (z e-mailu nie musi wynikać, że dojdzie do zrealizowania konkretnej transakcji handlowej, tylko chodzi o zwracanie się do potencjonalnych dostawców i odbiorców). U potencjonalnych dostawców i odbiorców należy podać z kim się dokładnie prowadziło korespondencję e-mailową i dokładną nazwę firmy z REGONEM.

Drugim rodzaje spółki kapitałowej jest spółka akcyjna (po czes. akciová společnost) której kapitał zakładowy jest rozdzielony na akcie. Właściciele akcji mają prawo do wypłaty zysku (dywidendy) oraz udziału w zgromadzeniu walnym spółki. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 2 000 000 CZK, zaś w przypadku spółek, których akcje są dostępne na giełdzie 20 000 000 CZK. Czeskie prawo wyróżnia dwa rodzaje akcji: akcje imienne, wydane na konkretną osobę i wpisane do rejestru handlowego (KRS) oraz akcje zaksięgowane, której właściciel jest wpisany na specjalną listę dostępną organom państwowym.
Organy spółki mogą zostać ustanowione według modelu europejskiego (tzn. system dualistyczny) lub angloamerykańskiego (tzw. system monistyczny). W modelu europejskim najwyższym organem spółki jest zgromadzenie walne, które co do zasady wybiera zarząd spółki i organ kontrolujący - radę nadzorczą. W systemie monistycznym zgromadzenie walne jest również najwyższym organem spółki i wybiera 3-osobową tzw. radę zarządzającą, która wybiera dyrektora spółki, który jest odpowiedzialny za jej kierowanie. Rada zarządzająca ma uprawnienia kontrolujące w stosunku do dyrektora spółki.
Co do zasady założenie spółki trwa do 10 dni. W jeden dzień jest możliwe załatwienie wszystkich formalności.
Stosunkowo mniej popularnym rodzajem spółki handlowej jest spółka komandytowa. Charakterystycznym rysem dla tych spółek są dwa typy wspólników. Jeden wspólnik (komplementariusz) odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony, a drugi (komandytariusz) w sposób ograniczony. Jest to rodzaj spółki osobowej pomimo tego, że spółka posiada pewne cechy spółek kapitałowych przejawiających się w tym, że komandytariusze mają obowiązek wkładu kapitału do spółek.
Spółka komandytowa zostaje założona na podstawie umowy spółki. Założycielem (zawsze minimalnie dwie osoby) mogą być osoby prawne lub fizyczne. W umowie spółki uregulowane są prawa i obowiązki wspólników, nazwę spółki, przedmiot działalności. Wspólnikiem aktywnym jest komplementariusz, który reprezentuje spółkę na zewnątrz. Ten rodzaj spółki wpisuje się do rejestru handlowego (KRS).
Ostatnim podstawowym rodzajem spółek handlowych jest spółka jawna (po czes. veřejná obchodní společnost). Spółka jawna jest spółka, którą tworzą co najmniej dwie osoby i ponoszą odpowiedzialność całkowitą i solidarną za długi spółki. Właśnie ta odpowiedzialność jest główną wadą tych spółek, albowiem w przypadku upadłości spółki jej współwłaściciel może wszystko stracić, co posiada. W przypadku, gdy wspólnikiem jest osoba prawna, wykonuje prawa i obowiązki wspólnika umocowany do tego pełnomocnik, którym może być tylko osoba fizyczna.
Spółka jawna zostanie założona na podstawie umowy spółki, w której podane będzie nazwa spółki, przedmiot działalności i wspólników. Również ten rodzaj spółki wpisuje się do rejestru handlowego (KRS).
Co do zasady założenie tego rodzaju spółek trwa do 10 dni. W jeden dzień jest możliwe załatwienie wszystkich formalności.

W związku z założeniem spółki i prowadzeniem działalności na terenie Republiki Czeskiej należy wymienić podstawowe stawki podatkowe:
podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 15%
podatek dochodowy od osób prawnych wynosi 19%.
Podatek od towaru i usług DPH (VAT) wynosi w stawce podstawowej 21%, zaś w stawce obniżonej 15% na artykuły żywnościowe lub 10% na lekarstwa i książki.

5. Korzyści związane z założeniem spółki w Czechach:

a) W przypadku posiadania spółki w Czechach łatwiejsze jest dotarcie z produktem lub usługą do czeskiego klienta;
b) W przypadku zakupu samochodu możliwość odliczenia 100% kwoty podatku VAT oraz możliwość wliczenia 100% wartości samochodów w koszty;
c) Możliwość obrotu towarem ze stawką 0 podatku VAT;
d) Proste i przejrzyste przepisy dotyczące działalności gospodarczej;
e) Korzystny system podatkowy;
f) Czeskie urzędy komunikują się z przedsiębiorcami drogą elektroniczną;
g) Wysokość odprowadzanych składek (w tym emerytalnej) uzależniona jest od uzyskanego dochodu;
h) W kwestiach skarbowych występuje zasada domniemanej niewinności, a wysokość kar skarbowych jest ograniczona;
i) Spora tolerancja urzędników w kwestiach drobnych opóźnień w płaceniu podatków, zaliczek oraz składek;
j) Osoby dodatkowo ubezpieczające się w funduszach emerytalnych mogą liczyć na ulgi, a nawet dopłaty;

Zamów kontakt